Όλοι μας έχουμε ακούσει την φράση πολύποδες του παχέος εντέρου. Πολλοί μάλιστα συγχέουν τους πολύποδες με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, και ίσως είστε ένας από αυτούς. Πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι πρόκειται για δυο διαφορετικά πράγματα. Η αλήθεια είναι ότι κάποιοι πολύποδες του παχέος εντέρου κινδυνεύουν να μετατραπούν σε καρκίνο. Ωστόσο, επειδή σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του παχέος εντέρου ξεκινούν ως πολύποδες, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τι είναι, πως εντοπίζονται και πως αντιμετωπίζονται. Πολύ συχνά διαβάζουμε, βλέπουμε ή ακούμε στα ΜΜΕ για την σημασία της κολονοσκόπησης στην ανεύρεση τους. Οι γιατροί μάλιστα προτρέπουν να υποβαλλόμαστε όλοι, άνδρες και γυναίκες μετά από κάποια ηλικία σε τακτικό έλεγχο με κολονοσκόπηση. Θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε φως στα θέματα αυτά, απαντώντας σε εύλογα και συνηθισμένα ερωτήματα.
Τι είναι οι πολύποδες του παχέος εντέρου;
Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι μικρά εξογκώματα στην εσωτερική επιφάνειά του και το μέγεθος τους κυμαίνεται από λίγα χιλιοστά έως κάποια εκατοστά. Έχουν διάφορα σχήματα. Άλλοι έχουν μίσχο και μοιάζουν με μανιτάρι, άλλοι είναι άμισχοι και άλλοι σχεδόν τελείως επίπεδοι.
Πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζει κανείς εάν έχει πολύποδες;
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε εάν έχουμε πολύποδες Οι περισσότεροι πολύποδες την στιγμή που εντοπίζονται είναι ακίνδυνοι. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, κάποιοι από αυτούς θα εξελιχθούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου και αυτός μπορεί να αποβεί θανατηφόρος εάν διαγνωσθεί σε τελικά στάδια.. Διεθνώς, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος σε συχνότητα καρκίνος στους άντρες και ο δεύτερος στις γυναίκες, αποτελεί δε τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο.
Πόσο συχνά ανευρίσκονται πολύποδες στο παχύ έντερο;
Αρκετά συχνά. Σε μελέτες με ασυμπτωματικά άτομα ηλικίας 50-82 ετών τα ποσοστά εμφάνισης αδενωματωδών πολυπόδων, οι οποίοι είναι και οι συχνότεροι απαντώμενοι, κυμαίνονται απο 23% έως 25%. Κάθε άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει πολύποδες στο παχύ έντερο. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν άτομα άνω των 50 ετών, οι υπέρβαροι, αυτοί που καταναλώνουν συστηματικά λιπαρές τροφές, οι καπνιστές αλλά και όσοι έχουν ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων του παχέος εντέρου ή καρκίνου σε αυτό. Επίσης, εκείνοι που έχουν γονιδιακή προδιάθεση για δημιουργία πολυπόδων.
Εμφανίζουν συμπτώματα οι πολύποδες του παχέος εντέρου;
Οι περισσότεροι άνθρωποι με πολύποδες στο παχύ έντερου δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Συνεπώς, δεν γνωρίζουν εάν έχουν πολύποδες μέχρι να τους εντοπίσει ο γαστρεντερολόγος τους στη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης. Μια μειοψηφία ατόμων με πολύποδες του παχέος εντέρου ίσως εμφανίσει συμπτώματα που όμως δεν είναι ειδικά αφού τα συναντά κανείς και σε άλλες παθήσεις. Τέτοια συμπτώματα π.χ. είναι:
- Η αιμορραγία από το τελικό τμήμα του εντέρου, το ορθό.
- Αλλαγή στο χρώμα των κοπράνων.Το αίμα μπορεί να εμφανιστεί με κόκκινες ραβδώσεις επάνω στα κόπρανα ή να τα κάνει να φαίνονται πολύ σκούρα ή να έχουν βαθύ βυσσινί χρώμα.
- Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου.Π.χ. δυσκοιλιότητα ή διάρροια που διαρκεί περισσότερο από λίγες ημέρες.
- Πόνος.Ένας μεγάλος πολύποδας του παχέος εντέρου μπορεί να αποφράξει εν μέρει το έντερό και να δημιουργήσει κολικούς στην κοιλιά.
- Σιδηροπενική αναιμία.Μια μικρή αλλά χρόνια αιμορραγία ενός πολύποδα μπορεί οδηγήσει σε απώλεια σιδήρου
Είναι όλοι οι πολύποδες του παχέος εντέρου το ίδιο επικίνδυνοι να εξελιχθούν σε καρκίνο;
Όχι, δεν εξελίσσονται όλοι οι πολύποδες σε καρκίνο. Μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν τα κλασσικά και τα οδοντωτά αδενώματα. Και τα δύο ανευρίσκονται αρκετά συχνά. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνει ανάλογα με το μέγεθός τους και τον βαθμό δυσπλασίας που παρουσιάζουν. Πολύποδες άνω των 10 mm και με υψηλόβαθμη δυσπλασία των κυττάρων τους είναι σαφώς πιο επικίνδυνοι.
Πως γίνεται η διάγνωση των πολυπόδων;
Ο εντοπισμός και η διάγνωση των πολυπόδων γίνεται με μια εξέταση που ονομάζεται κολονοσκόπηση. Αυτή διενεργείται με ένα λεπτό και εύκαμπτο όργανο με δυνατότητα αναμετάδοσης της εικόνας, από το εσωτερικό του εντέρου, σε ειδική οθόνη.
Πότε πρέπει να υποβάλλεται κάποιος σε κολονοσκόπηση για ανεύρεση πολυπόδων;
Επειδή όπως αναφέραμε οι πολύποδες δεν εμφανίζουν στην πλειοψηφία τους συμπτώματα η κολονοσκόπηση αποτελεί την κύρια μέθοδο προληπτικού ελέγχου των πολυπόδων πριν αυτοί γίνουν επικίνδυνοι. Ο έλεγχος πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 50 και ενδεχομένως των 45 ετών για άτομα μέσου κινδύνου. Για κατηγορίες ατόμων με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης προτείνεται η έναρξη του ελέγχου νωρίτερα. Σε κάθε περίπτωση ο γαστρεντερολόγος θα σας υποδείξει πότε πρέπει να ξεκινήσετε τον ενδοσκοπικό έλεγχο.
Ποια είναι η θεραπεία τους;
Η θεραπεία των πολυπόδων συνίσταται στην πλήρη αφαίρεσή τους από το έντερο και ονομάζεται ενδοσκοπική πολυποδεκτομή. Αυτή γίνεται συνήθως κατά την διάρκεια της κολονοσκόπησης με ειδικά εργαλεία. Σπάνια μπορεί να χρειασθεί να γίνει σε δεύτερο χρόνο εάν έτσι κρίνει ο γαστρεντερολόγος σας.
Είναι ασφαλής η ενδοσκοπική πολυποδεκτομή;
Η πολυποδεκτομή είναι γενικά ασφαλής επέμβαση. Όπως όμως κάθε επέμβαση ενέχει κάποιους κινδύνους που ευτυχώς είναι σπάνιοι αλλά αντιμετωπίσιμοι.
Συμπερασματικά
Η καλύτερη πρόληψη για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η εύρεση και αφαίρεση πολυπόδων από αυτό. Η κολονοσκόπηση αποτελεί την καταλληλότερη και αποτελεσματικότερη προληπτική εξέταση του παχέος εντέρου που δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο της διάγνωσης αλλά και της αφαίρεσης των πολυπόδων.
Δρ Κωνσταντίνος Δελής
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
Διευθυντής Γαστρεντερολόγος METROPOLITAN HOSPITAL
